In de gevarenzone

Begin dit jaar hadden we goed nieuws voor u. We konden de pensioenen met een half procent verhogen. Ik constateerde in mijn blog: “We zijn op de goede weg.” Wie nu de berichten in de krant en op televisie volgt, weet van de dreigende verlaging van pensioenen. Dat is natuurlijk allesbehalve de ‘goede weg’. Verlagen is het laatste wat we als pensioenfonds willen. Moet BPF Schilders voor het eerst gaan verlagen? En wat is er mis gegaan tussen januari en nu?

Moet BPF Schilders voor het eerst gaan verlagen?
Het antwoord is: dat weten we nog niet. Op dit moment hoeven we niet te verlagen. De actuele dekkingsgraad van augustus is 97,7% en dat is hoger dan de kritische dekkingsgraad van 95%. Maar de dekkingsgraad van 31 december is pas bepalend of we wel of niet moeten verlagen. En wat er tussen nu en 31 december gebeurt, weten we niet. De rente is enorm beweeglijk en er zijn ook risico’s op de aandelenmarkten. Welke kant dat op gaat weten we niet, maar we zitten in de gevarenzone en zijn hier alert op.

Dalende rente
Wat is er dan misgegaan tussen het optimistische bericht van januari en de gevarenzone waarin we nu zitten? Ten eerste is de rente flink gedaald. Pensioenfondsen moeten de pensioenen berekenen aan de hand van de actuele marktrente. Hoe lager de rente, hoe hoger de verplichtingen die BPF Schilders heeft. Ten tijde van mijn blog in januari was de rente 1,4%. Nu is dat minder dan 0,4%. Dit levert een enorme daling van de dekkingsgraad op: zo’n 20 procent.

Rendement blijven behalen
We zitten niet in de gevarenzone omdat BPF Schilders geen goede rendementen op haar beleggingen zou halen. De afgelopen 10 jaar behaalden we een goed rendement: gemiddeld 8% per jaar. Daarbovenop heeft het rendement dit jaar een positieve invloed op de dekkingsgraad van zo’n 10 procent. U weet ook: met beleggingen loop je risico. Maar we bekijken onze beleggingen altijd op de lange termijn. We blijven onze beleggingen in de gaten houden, want de laatste maanden gaan de beurskoersen behoorlijk op en neer. Ook ontwikkelingen als de Brexit en de handelsoorlog tussen Amerika en China hebben invloed op ons rendement.

Strengere rekenregels
Een reden dat we in de gevarenzone zitten, is dat de overheid de kritische dekkingsgraad heeft aangescherpt. De kritische dekkingsgraad bepaalt het moment waarop pensioenfondsen moeten gaan verlagen. Met de ‘oude’ regels was de kritische dekkingsgraad voor BPF Schilders 90%. De overheid heeft deze ondergrens nu verhoogd naar 95%. Na volgend jaar loopt de kritische dekkingsgraad waarschijnlijk nog verder op.

Actuele rente is geen indicatie van rendement
Nu moeten pensioenfondsen de actuele rente gebruiken om hun verplichtingen te berekenen. De rente is nu mede door ingrijpen van de Europese Centrale Bank (ECB) extreem laag. Daar hebben we rekening mee te houden maar zoals ik in deze blog vertel: de rente mag dan laag zijn, de rendementen die we behalen (ook op de langere termijn) zijn goed. Het zou verantwoord en logisch zijn om bij het verrekenen van de verplichtingen hier ook rekening mee te houden en dus niet alleen te verrekenen met de actuele rente. Dat geeft een beter beeld van de financiële situatie van het fonds en wanneer ingrijpen echt nodig is. Want natuurlijk zullen we dat doen als dat nodig is om de pensioenen naar de toekomst toe te garanderen.
 
Regels lopen achter op pensioenakkoord
Maar wij bepalen die regels niet, dat doet de minister op advies van De Nederlandsche Bank. En die voeren een te voorzichtig beleid. Nu op basis van de huidige rekenregels verlagen past ook niet bij de bedoeling van het nieuwe pensioenakkoord... Dat akkoord moet nog wel worden uitgewerkt. Maar het is vreemd om renteregels te hanteren, die niet meer passen bij de nieuw gemaakte afspraken. Niet alleen wij vinden dat, er is ook kritiek van andere pensioenfondsen, de politiek en deskundigen.  Verlagen is gezien de huidige financiële stand van zaken ook onlogisch en onnodig. Het is nodig dat de minister daar naar luistert.

Uiteindelijk weten we op 31 december wat ons te doen staat.

Leon Leisink,
Bestuurslid BPF Schilders

---